مسیر شغلی آن مسیری هست که شما با شاغل شدن در اولین شغل خود در آن قدم می گذارید تا به آخرین شغل و بازنشستگی برسید. در گذشته معمولاً افراد وقتی وارد یک شغل می شدند تا زمان بازنشستگی و یا حتی مرگ به آن ادامه می دادند اما بعد از انقلاب صنعتی این مفهوم هم بیشتر مورد توجه قرار گرفت و هم معنای تازه ای پیدا کرد زیرا تنوع مشاغل بیشتر شد و کارها بیشتر جنبه سلسله مراتبی پیدا کردند و افراد می توانستند با وارد شدن در یک شغل در آن پیشرفت کنند و به مراتب بالاتر برسند. اکثر اوقات افراد ممکن است مشاغل و کارهای زیادی را تجربه کنند مانند کار کردن زمان تعطیلات تابستانی مدرسه در نوجوانی، پرستاری از یک کودک برای مدتی کوتاه برای خرید یک دوچرخه، و یا کارهای پاره وقت در دوران دانشجویی تا فرد در شغل دلخواه و مورد نظر خودش مشغول شود.
تأثیر مسیر شغلی بر هویت و شخصیت:
همه این مشاغلی که فرد تجربه می کند مسیر شغلی او را قدم به قدم می سازند و هویت شغلی فرد در این مسیر شکل می گیرد و در واقع رشد شغلی از ابتدای این مسیر شروع می شود. تجربیاتی که فرد در طی این مسیر به دست می آورد، مهارت هایی که کسب می کند هویت و شخصیت او را شکل می دهند.
مسیر شغلی قصه زندگی شغلی فرد است:
وقتی فرد به شغل مورد نظر و مورد علاقه خود دست می یابد این مسیر به پایان نمی رسد . زیرا مسیر شغلی به معنی از شغلی به شغل دیگر رفتن نیست بلکه می تواند مسیر و فراز و نشیب ها در یک شغل را نیز شامل شود. در گذشته تصور بر این بود مسیر فرد در شغل اش باید یک مسیر صعودی و رو به جلو باشد اما امروزه پیشرفت و حرکت روبه جلو در این مفهوم هیچ معنایی ندارد زیرا این مفهوم تمام وقایع و رویداد های زندگی شغلی فرد را شامل می شود؛ ترفیع گرفتن، انتقال یافتن به بخش های دیگر در یک سازمان،گسترش دادن یک کسب و کار ورشکستگی در یک کسب وکار و دوباره راه انداختن آن، اخراج شدن و دوران بیکاری, همه اینها در دل مسیر شغلی جای میگیرند. در واقع مسیر شغلی قصه زندگی شغلی فرد است که مانند تمام قصه ها فراز و نشیب های خودش را دارد، نقاط عطف بسیار و آغاز و پایانی دارد.
طرح ریزی مسیر شغلی:
برای کسانی که در آستانه ی بازنشستگی هستند مسسیر شغلی راهی است که پشت سر گذاشتند و حالا به خاطرات آن فکر می کنند اما برای کسانی که در ابتدا و یا نیمه راه هستند این مفهوم معنای جدی تری دارد، فرد می تواند برای این مسیر برنامه ریزی کند زیرا مسیر شغلی مسیری نیست که ورود به آن مانند قدم گذاشتن در یک مسیر ناشناخته باشد و فرد منتظر باشد که چه اتفاقی قرار است برایش بیفتد و این مسیر قرار است او را به کجا برساند؛ بلکه این مسیر مانند جاده ای است که فرد خودش آن را می سازد و می تواند قدم به قدم آن را برنامه ریزی و طراحی کند خودش مقصد این مسیر را مشخص کند، می تواند برای راه اندازی کسب و کارش از تجربیاتش گذشته اش در مشاغل دیگر استفاده کند و اهداف شغلی خودش را پیش ببرد، بررسی کند که چه مهارت ها و آموزش هایی را باید کسب کند.
به طور کلی فرد نقش کاملاً فعالی در طرح ریزی مسیر شغلی دارد و فقط قرار نیست این مسیر را بپیماید بلکه قرار است آن را بسازد.
نقش مشاوره ی شغلی در طرح ریزی مسیر شغلی:
برای پیمودن مسیر شغلی فرد به یک راهبرد و یا یک نقشه راه نیاز دارد. خیلی از افراد هستند که این مسیر را آگاهانه طی نمی کنند و حتی آگاهانه وارد آن نمی شوند وخود را به دست رویداد های گوناگون می سپارند که نهایتاً باعث می شود فرد را به ناکجاآبادی برسانند که با اهداف اولیه و چشم انداز آغازین فرد کاملاً متفاوت است. در حالی که مشاورین شغلی بهترین کسانی هستند که می توانند فرد را برای طراحی و ورود به این مسیر راهنمایی کنند و به فردکمک کنند که آمادگی رویارویی با رویداد های این مسیر را داشته باشد و بتواند بهترین واکنش را نشان دهد، بتواند قدم به قدم مسیرش را طراحی کند تا به هدف شغلی خود برسد و بتواند مهارت های خود را توسعه دهد و به طور کلی ین مسیر برایش لذت بخش باشد که به مجموعه ی این فرایند طرح ریزی شغلی گفته می شود.
نظر نهایی
با توجه با دامنه تأثیر گذاری گسترده و عمیقی که شغل در زندگی انسان ها دارد، مسیر شغلی می تواند مسیر زندگی انسان باشد و چگونه پیمودن این مسیر زندگی ما را تحت تأثیر خود قرار می دهد.
مرکز مشاوره
کلینیک روان شناسی
